Αλατίζουμε το σαπούνι;

Και βέβαια, όταν για κάποιο λόγο θέλουμε σκληρό σαπούνι. Π.χ. όταν θέλω να φτιάξω σκόνη πλυντηρίου, θέλω σκληρό σαπούνι ελαιολάδου. Τότε, πριν ρίξω τη σόδα στο νερό, διαλύω 1/2 κουταλιά της σούπας αλάτι στο νερό για μισό κιλό σαπούνι . Ανακατεύω για να διαλυθεί καλά και έπειτα ρίχνω τη σόδα και ανακατεύω πάλι πολύ καλά για να διαλυθεί η σόδα. 
Το αλάτι σκληραίνει το σαπούνι. Το ξεκαλούπωμα γίνεται ευκολότερα επίσης. 
Στο βιομηχανικά φτιαγμένο πράσινο σαπούνι σχεδόν πάντα βάζουν αλάτι. Το βλέπουμε στην ετικέττα ως sodium chloride, δηλαδή αλάτι.

Μυστικά για τη χρήση των αρωματικών ελαίων στην κατασκευή σαπουνιού με την ψυχρή μέθοδο

• Στην ψυχρή μέθοδο κατασκευής σαπουνιού χρησιμοποιούμε περίπου 2 κουταλιές αρωματικού ελαίου για κάθε μισό κιλό σαπούνι ή 1oz για κάθε 1 pound σαπουνιού, αλλά αυτό διαφέρει από αρωματικό έλαιο σε αρωματικό έλαιο. Πώς το ξέρουμε; Με πείραμα φυσικά πάνω σε πειραματικές ποσότητες σαπουνιού.
• Κάνουμε μείξη του αρωματικού έλαίου με κάποιο έλαιο βάσης ή με κάποιο έλαιο που βάζουμε για υπερλίπανση και που έχουμε σχεδιάσει να βάλουμε στη συνταγή μας. Πάντως δεν ρίχνουμε απευθείας στο σαπούνι τα αρωματικά μας έλαια.
• Δεν χρησιμοποιούμε αμέσως το stick blender όταν ρίξουμε το άρωμα. Το stick blender κάνει γρήγορο trace. Ρίχνουμε το άρωμα, κάνουμε πρώτα μείξη με το χέρι και πολύ λίγο αργότερα και ανάλογα με το πώς θα συμπεριφερθεί το άρωμα, χρησιμοποιούμε το stick blender για να επιταχύνουμε το trace.
• Κρατάμε τις θερμοκρασίες μας σε μια μέση κατάσταση, ούτε πολύ υψηλές ούτε πολύ χαμηλές.
• Προσέχουμε τη χρήση του Grapefruit Seed Extract (GSE)  με κάθε νέο άρωμα που χρησιμοποιούμε. Τo GSE έχει την ιδιότητα να επιταχύνει το  trace, αν ρίξουμε μαζί και το άρωμα, μπορεί να έχουμε σαν αποτέλεσμα ένα πολύ γρήγορο trace που δεν μπορούμε να ελέγχουμε. 
• Χρυσός κανόνας! Κάνουμε πειράματα πάντα σε μικρές ποσότητες σαπουνιού πριν κάνουμε μια μεγάλη ποσότητα.

Οι ευεργετικές ιδιότητες του πράσινου σαπουνιού

 Υγεία:
• Συχνά συνιστάται από τους δερματολόγους και το ιατρικό προσωπικό ως α ν τ ι σ η π τ ι κ ό . Οι αποκλειστικές νοσοκόμες στα νοσοκομεία το χρησιμοποιούν ως το καταλληλότερο για την καθαριότητα των ασθενών και ως προληπτικό κατά των δερματολογικών προβλημάτων που δημιουργούνται από την κατάκλιση. Πολλές φορές μάλιστα δεν ξεπλένουν καν την αραιή σαπουνάδα του αφήνοντάς τη να δράσει ως ε π ο υ λ ω τ ι κ ό και θεραπευτικό του δέρματος.

• Η α ν τ ι σ η π τ ι κ ή του δράση έχει εφαρμογή στα ερεθισμένα ο ύ λ α και τα έλκη του στόματος (ά φ θ ε ς) – με οδηγία του οδοντιάτρου, φυσικά.
• Η χρήση του ηρεμεί τις κ ρ ά μ π ε ς που συμβαίνουν συχνά κατά τη διάρκεια της νύχτας, επειδή περιέχει ίχνη καλίου.
Στα οικιακά:
• Οι αρετές του επεκτείνονται στο πλύσιμο ακόμα και των πιο ευαίσθητων ρούχων (μεταξωτά, μάλλινα, δαντέλες), με ανάλογο οικονομικό όφελος. Δεν περιέχει αλλεργιογόνα συστατικά, χρωστικές και αρώματα, γι’ αυτό συνιστάται για το πλύσιμο των ασπρόρουχων των αλλεργικών ατόμων και των μωρών.
• Χρησιμοποιείται για τον δύσκολο καθαρισμό στα κ ο λ ά ρ α των π ο υ κ ά μ ι σ ω ν και γενικότερα σε πάσης φύσεως λ ε κ ι α σ μ έ ν α ρ ο ύ χ α.
• Είναι αποτελεσματικό ε ν τ ο μ ο α π ω θ η τ ι κ ό, ειδικότερα κατά του σκώρου και της αράχνης, γιατί τα μικροσκοπικά έντομα δε συμπαθούν τη μυρωδιά του.
Στον κήπο:
• Δρα ως οικολογικό φ υ τ ο φ ά ρ μ α κ ο για λαχανόκηπους, οπορωφόρα δένδρα και ανθόκηπους, σε μίξη με νερό και οινόπνευμα (σε συγκεκριμένη αναλογία κατά περίπτωση).
ΠΗΓΗ: Το Βάλσαμο(σελίδα facebook)

Διαστάσεις ξύλινου καλουπιού για χύτευση σαπουνιού ψυχρής μεθόδου

Όταν θέλουμε να κατασκευάσουμε ξύλινο καλούπι μόνοι μας για να χυτεύσουμε σαπούνι που φτιάχνουμε με την ψυχρή μέθοδο, είμαι σίγουρη ότι όλοι προβληματιζόμαστε τι διαστάσεις θα έχει, πόσο σαπούνι θα παρει κλπ. για να κόψουμε τα ξύλα στις ανάλογες διαστάσεις ή να τα παραγγείλουμε στον ξυλουργό.
Προτείνω λοιπόν τα εξής:

• Για περίπου 1 κιλό σαπούνι καλούπι καθαρών διαστάσεων (χωρίς  το πάχος του ξύλου, από μέσα δηλαδή μετρούμενο) 18 cm  μήκος Χ 7 cm πλάτος Χ 9 cm  ύψος
• Για περίπου 1 1/2 κιλά σαπούνι  25,5 cm, πλάτος και ύψος το ίδιο
• Για περίπου 2 κιλά σαπούνι 33cm, πλάτος και ύψος το ίδιο
• Για περίπου 2,5 κιλά, 40cm, πλάτος και ύψος το ίδιο
• Για περίπου 3 κιλά σαπούνι, 50cm, πλάτος και ύψος το ίδιο.

 Πάχος ξύλου 1,50cm και ανάλογο ξύλινο καπάκι απαραίτητα για να σκεπάσουμε το καλούπι μας.

Ελπίζω να σας διαφώτισα.

H σαπωνοποία της Λέσβου

 

Το επάγγελμα του σαπωνοποιού ήταν ευρέως διαδεδομένο στο νησί της Λέσβου, αφού η πρώτη ύλη για την κατασκευή σαπουνιού είναι το λάδι, που υπήρχε σε αφθονία. Η τοπική προφορική παράδοση μάλιστα, αποδίδει μυθολογικά την εφεύρεση του σαπουνιού στη Σαπφώ, που λέγεται πως ανακάλυψε τυχαία την καθαρτική ιδιότητα του σαπουνιού όταν, καθώς ταξίδευε μ’ ένα καράβι, ένα αγγείο γεμάτο λάδι ράγισε απ’ τη θαλασσοταραχή και το λάδι αναμίχθηκε με υπολείμματα στάχτης (με την οποία καθάριζαν τις κουπαστές των καραβιών), οπότε, καθώς όλη τη νύχτα κουνιόταν το καράβι, σχηματίστηκε ένα παχύρρευστο υγρό με το οποίο η Σαπφώ έπλυνε τα πιάτα! Από τη σκοπιά των ιστορικών δεδομένων για την απώτερη καταγωγή του σαπουνιού, πιθανολογείται ότι προέρχεται από τη Μεσοποταμία, τη Φοινίκη, την αρχαία Αίγυπτο, ή την αρχαία Ρώμη .
Στα τέλη του 19ου αιώνα στον τομέα της σαπωνοποιίας δραστηριοποιούνται πολλές περιοχές της Λέσβου (κυριότερες: Μυτιλήνη, Πέραμα, Πλωμάρι, Παναγιούδα, Ασπροπόταμος, Μόλυβος, Πέτρα, Πολυχνίτος, Αγιάσος) και από τις αρχές του 20ου αιώνα κάνουν την εμφάνισή τους τα πρώτα ισχυρά σωματεία. Την ίδια περίοδο, η παραγωγή ήταν πολύ μεγάλη και κατά τον Μιχάλη Στεφανίδη , κυμαινόταν στους 11.000 τόνους σαπουνιού από τους οποίους εξήγαγαν (κυρίως στην Αττάλεια, στη Σμύρνη και στην Κωνσταντινούπολη, καθώς και σε περιοχές της Μαύρης Θάλασσας, στην Οδησσό και στη Βάρνα), περίπου τους μισούς. Έτσι, η Λέσβος όπως αναφέρεται στο βιβλίο «Ενθύμιο Σαπωνοποιίας Λέσβου» το 1919 αναλάμβανε το 54% των συνολικών ελληνικών εξαγωγών σαπουνιών και διέθετε το 50% των μεγάλων ατμοκίνητων σαπωνοποιείων (όπως του Ρουσέλη, καθώς και των Γεωργαντέλη, Τραγάκη και Παπουτσάνη - πριν το 1915 οπότε μεταφέρθηκε στον Πειραιά - στο Πλωμάρι).
Τα υλικά που χρησιμοποιούνται για τη παρασκευή σαπουνιού είναι: λάδι, σόδα - καυστική ή ανθρακική, αλάτι και νερό, ενώ παλιότερα χρησιμοποιούσαν και (ν)ταλκ, μια σκόνη από ασβεστολιθικά τρίμματα που απαγορεύτηκε. Στα αρωματικά σαπούνια πρόσθεταν άρωμα λεβάντας, πεύκου κ.α., ενώ στα πράσινα μια ειδική πράσινη μπογιά. Για την παρασκευή σαπουνιού χρησιμοποιούσαν σχεδόν όλα τα είδη ελαίων, όπως φοινικέλαια, βαμβακέλαια, ηλιέλαια, ελαιόλαδα, εκτός από ορυκτέλαια και ιχθυέλαια. Γενικά χρησιμοποιούσαν μη βρώσιμα, μεγάλης οξύτητας λάδια, μέχρι 25 Baume για ραφινέ και μέχρι 50 Baume για σαπούνι, ενώ για κατώτερης ποιότητας σαπούνι χρησιμοποιούσαν (και) τηγανόλαδα, τυρόλαδα και ταγκά λάδια (παλιόλαδα ή κατακόλια).
Τα είδη των σαπουνιών που κυρίως παρασκεύαζαν ήταν κοινό λευκό, πράσινο, τύπου Μασσαλίας, αρωματικό, ιατρικά - σαπούνι με αμυγδαλέλαιο και κα(ν)τράν (για την πιτυρίδα), ξυρίσματος, τρίμματα (για μπουγάδα και πλυντήριο) και πιάτων. Η αναλογία των υλικών για την παρασκευή σαπουνιού ήταν περίπου 7 kg λάδι + 1,5 kg σόδα (25 βαθμών) + 1 τενεκές νερό + 1 kg αλάτι για 10kg σαπούνι, ενώ για τα αρωματικά σαπούνια στα 100 kg σαπούνι πρόσθεταν μια κανάτα αρώματος. Η παραδοσιακή διαδικασία παρασκευής λευκού σαπουνιού περνάει από τρεις φάσεις: τη χύλωση, την έκπλυση ή εξαλάτωση και το ψήσιμο, ενώ κάποιοι σαπωνοποιοί χρησιμοποιούσαν (σπάνια) μια επιπλέον φάση πριν την πρώτη, τη βραδεία σαπωνοποίηση, δηλαδή τοποθετούσαν στο καζάνι από το προηγούμενο βράδυ τη σόδα με το λάδι.
Α) Χύλωση: Έχυναν λάδι σε καζάνι και πρόσθεταν αραιή αλισίβα (σοδόνερο) 8-9 Baume το χειμώνα και 10-12 το καλοκαίρι, ίση με το βάρος του λαδιού. Στη συνέχεια έβραζαν το μίγμα στους 100 C, ενώ ανακάτευαν συνέχεια (πριν τους 70 C το λάδι εξουδετερώνεται - αφού η οξύτητά του μειώνεται στους 0,4 - 0,5 βαθμούς - και μετά τους 70 C αρχίζει η σαπωνοποίηση). Μετά από πέντε ώρες το μίγμα μετατρεπόταν σε πυκνόρρευστη μάζα στην επιφάνεια της οποίας υπήρχε ένας κιτρινωπός, γαλακτώδης χυμός (το σαπούνι). Συνέλεγαν τον αφρό και τον άφηναν να κρυώσει 10-12 ώρες. Σε κάποια χωριά η σαπωνοποίηση ολοκληρωνόταν σ’ αυτή τη φάση για λόγους οικονομίας, αλλά το σαπούνι που παραγόταν - σαπούνι χυλώσεως (emptage) - είχε πολλές προσμίξεις και υψηλή καυστικότητα .
Β) Έκπλυση ή Εξαλάτωση: Πρόσθεταν σε ένα καζάνι τον αφρό που είχαν συλλέξει από την προηγούμενη φάση σαπωνοποίησης και μαγειρικό αλάτι για να καθαρίσει το σαπούνι από ξένες ουσίες (αλισίβες και γλυκερίνη) και το θέρμαιναν ανακατεύοντας συνεχώς. Το σαπούνι ανέβαινε στην επιφάνεια και αφαιρούνταν οι αλισίβες (από μια βρυσούλα που βρίσκονταν στον πυθμένα του καζανιού). Η φάση αυτή διαρκούσε 6 ώρες και στη συνέχεια άφηναν το μίγμα ακίνητο για ώρες, σταματώντας τη θέρμανση, ώστε να χωριστεί το σαπούνι από τα υγρά.
Γ) Ψήσιμο: Έριχναν στο καζάνι μια ποσότητα αλισίβας (24-26 Baume), ίση με το μισό της ποσότητας του λαδιού, θέρμαιναν το μίγμα μέχρι βρασμού και το ανακάτευαν συνεχώς. Μετά, σταματούσαν για 3-4 ώρες, αφαιρώντας το υγρό του καζανιού. Επαναλάμβαναν 2-3 φορές τη διαδικασία. Τη δεύτερη φορά πρόσθεταν αλισίβα 24 για 8-10 ώρες, την τρίτη 25 για 15 ώρες, ενώ σταματούσαν όταν δεν παραγόταν καπνός και άσχημη μυρωδιά.
Στη συνέχεια, οι «μεσημεράδες» (συνεργείο συνήθως ηλικιωμένων εποχιακών εργατών) άπλωναν το σαπούνι στους «ταμπακάδες» (μεγάλους χώρους όπου κάθε 2 μέτρα υπήρχαν «τρέστα» - καδρόνια καλυμμένα με λαδόχαρτο και αργότερα με νάιλον), για να στεγνώνει το σαπούνι. Πρώτα το άπλωναν με το «μαλά» (ξύλινο μυστρί), στη συνέχεια «τραβούσανε κόφτρα» (το έκοβαν πρόχειρα) και τέλος κάποιος το πατούσε με το «παϊκό» (κόπανο). Την άλλη μέρα, ένας εργάτης ξυπόλυτος το έξυνε με το μαχαίρι και ένας άλλος το «έκανε μπερτάκι» (λείο) με μια λεπίδα. Με τις ξύστρες έπαιρναν τα τρίματα, τα έβαζαν σε σακούλες και τα πουλούσαν ως σκόνη πλυσίματος ρούχων. Μετά, με το κουμπάσο (διαβήτη) όριζαν σημάδια ορθογώνια ή τετράγωνα με τη βοήθεια στάθμης βουτηγμένης σε κόκκινη μπογιά και στάθμιζαν το σαπούνι οριζόντια και κάθετα. Τότε, «βούλωναν» (σφράγιζαν) το σαπούνι (το άσπρο σαπούνι το σφράγιζαν με ξύλινες σφραγίδες, ενώ το πράσινο και το αρωματικό περνούσαν από μηχάνημα, την πρέσα) και τέλος το έκοβαν (στην τελική του μορφή) με το μαχαίρι και την αβάρα (ιμάντα που βοηθούσε στην ευθεία κοπή των πλακών).
Η εκμηχάνιση της διαδικασίας σαπωνοποίησης δεν επηρέασε καθόλου την παρασκευή λευκού σαπουνιού. Τα μηχανήματα χρησιμοποιήθηκαν κυρίως για τα πράσινα, τα αρωματικά και τα σαπούνια τύπου Μασσαλίας, τα οποία απαιτούν μεγαλύτερη κατεργασία. Τα κυριότερα μηχανήματα ήταν το «μπουράτο» (είδος βαρελιού στο οποίο αναμίγνυαν το χρώμα με το σαπούνι) ο θερμοθάλαμος (όπου αποκτούσε «γυαλάδα» το σαπούνι Μασσαλίας), το κοπτήριο, η μήτρα και η πρέσα για το σφράγισμα των πράσινων σαπουνιών.
Η αμοιβή των σαπωνοποιών ήταν περίπου η εξής: από το παραγόμενο σαπούνι, κρατούσαν σχεδόν το 1/3 για τα έξοδα (σόδες κ.λ.π.) και πληρώνονταν επιπλέον το μεροκάματό τους σε αναλογία με τις υπηρεσίες που προσέφεραν. Έτσι, ο αν ο ψήστης έπαιρνε για παράδειγμα 10 χιλιάδες δρχ., ο μεσημεράς έπαιρνε 4 και ο βοηθός (βαστάζος) 2, ενώ όλοι εισέπρατταν πρόσθετα έσοδα και από τη διαδικασία ραφιναρίσματος ή εξουδετέρωσης των λαδιών.
Η χρονική περίοδος 1843-1928 θεωρείται ανοδική (έστω και με σκαμπανεβάσματα) για τη σαπωνοποιία της Λέσβου, ενώ από το 1929 μέχρι σήμερα φθίνουσα, αφού μετά την ένταξη της Λέσβου στο ελληνικό κράτος το 1912, και κυρίως μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή το 1922, χάθηκαν όλες τις αγορές τις Ανατολής. Είναι χαρακτηριστικό ότι, τη συγκεκριμένη περίοδο (1912-1922), οι σαπωνοποιοί, προσπαθώντας να προωθήσουν την παραγωγή τους, άρχισαν να πουλούν στην τουρκική αγορά σαπούνια σφραγισμένα με τουρκική ή αραβική γραφή, ώστε να μην είναι εμφανής η προέλευσή τους. Σήμερα στο νησί της Λέσβου υπάρχουν μόνο τρία σαπωνοποιεία (ενώ το διάστημα 1880-1912 λειτουργούσαν 92, με 800 εργαζόμενους), που δεν μπορούν να ανταγωνιστούν τις αντίστοιχες μεγάλες βιομηχανίες και έτσι σιγά - σιγά η τέχνη της σαπωνοποιίας στη Λέσβο αρχίζει να χάνεται.

Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν

• Συνέντευξη Μιχαλέλλη Μιχάλη [σαπουνά] - με τη συμμετοχή Ψαρρού Νίκου, Πετρέλλη Μπάμπη, στο Πλωμάρι Λέσβου, στις 05/10/2005
• Συνέντευξη Χονδρομπίλα Βασίλη [σαπουνά], χ.χ.
• Ιστορία και Προοπτική του Σαπουνιού, περιβαλλοντική ομάδα Γυμνασίου Πλωμαρίου, (επιμ.) Χ. Πετρέλλης - Π. Φρυδάς, στο πλαίσιο της υλοποίησης του προγράμματος «Ανακύκλωση μη Βρώσιμου Λαδιού και Παραγωγή Σαπουνιού από Λάδι Ελιάς», τυπογραφείο ΑΦΟΙ Ι. Πασπάτη & Σία Ο.Ε., Πλωμάρι, 2005

ΠΗΓΗ:Ψηφιακή Χάρτα Παραδοσιακών Επαγγελμάτων Β. Αιγαίου 19ος-20ος αιώνας
 Το παρόν έργο: «Ψηφιακή Χάρτα Παραδοσιακών Επαγγελμάτων Ανατολικού Αιγαίου (Λήμνος – Λέσβος – Χίος) 19ος-20ος Αιώνας» υλοποιήθηκε στα πλαίσια του Επιχειρησιακού Προγράμματος Κοινωνία της Πληροφορίας, Μέτρο 2.4 «Περιφερειακά Γεωγραφικά Πληροφοριακά Συστήματα και Καινοτόμες Ενέργειες», Χρηματοδότηση: 80% ΕΤΠΑ – 20%

Σαπούνι με λίπος μόσχου (tallow)

Αν και, όπως έχω πει, είμαι υπέρμαχος των φυτικής προέλευσης σαπουνιών, σαπούνι γίνεται και με λίπος μόσχου. Το προμηθευόμαστε από τον κρεοπώλη. Πρέπει να είναι αμιγές λίπος άσπρο και καθαρό. Με την ίδια διαδικασία που ακολουθήσαμε για το λαρδί, παίρνουμε το λίπος και το σαπωνοποιούμε είτε με ψυχρή είτε με θερμή μέθοδο. 
Το λίπος μόσχου δεν κάνει κακό στο δέρμα αντίθετα με όσα πιστεύει ο κόσμος γι΄αυτό. Δεν καθαρίζει όμως αρκετά καλά γι΄αυτό είναι καλό να  προσθέτουμε και φοινικέλαιο ώστε να καθαρίζει καλύτερα.

Λιπαρά οξέα του μοσχαρίσιου λίπους

Lauric 2%
Linoleic 3%
Linolenic 1%
Oleic 36%
Palmitic 28%
Ricinoleic 0%
Stearic 22%
myristic 6%
Iodine Value 45

Τιμή σαπωνοποίησης για ΝΑΟΗ 0.143
Τιμή σαπωνοποίησης για ΚΟΗ 0,200

Κάνει μερικώς αφρό με φουσκάλες, η υφή του είναι κρεμώδης, καθαρίζει ήπια, είναι σκληρό με conditioning ιδιότητες.

Σημείωση: Οι βιομηχανίες το προτιμούν στην κατασκευή σαπουνιών. Θα το αναγνωρίσετε όταν δείτε τη λέξη tallow στην ανάλυση συστατικών.

Σαπούνι από λαρδί (λίπος χοίρου) 
 
Αν και είμαι υπέρμαχος των φυτικής προέλευσης σαπουνιών, σαπούνι γίνεται και από το λίπος ζώων, χοίρου (lard) ή μοσχαριού (tallow).

Ακολουθούμε την παρακάτω διαδικασία:

Ζητάμε λίπος χοιρινό από τον κρεοπώλη μας το οποίο τεμαχίζουμε σε μικρά κομμάτια. Το ζεσταίνουμε σε πολύ χαμηλή θερμοκρασία μέσα σε κατσαρόλα και όταν το λίπος λιώσει, μικρύνει και γίνει λίγο καφέ και ελαφρά τσιτσιριστό, το βγάζουμε απο τη φωτιά και παίρνουμε το λίπος στραγγίζοντας το σε σουρωτήρι με τουλπάνι. Φορμάρουμε σε μια φόρμα σιλικόνης και αφήνουμε να κρυώσει. Στη συνέχεια κατασκευάζουμε σαπούνι κανονικά με την ψυχρή μέθοδο χρησιμοποιώντας κομμάτια από το κρύο λίπος.
Το λαρδί δίνει σαπούνι με κρεμώδη αφρό, με conditioning ιδιότητες, σκληρό. Δεν κάνει αφρό με φουσκάλες και είναι ήπια καθαριστικό. Μπορούμε να το αναμείξουμε και με φυτικά έλαια όπως  καστορέλαιο, έλαιο καρύδας, φοινικέλαιο για να δώσουμε ιδιότητες στο σαπούνι που δεν δίνει το λαρδί. Το σαπούνι από λαρδί κάνει καλό στο δέρμα αντίθετα με όσα πιστεύουν πολλοί. Απλά, αρκετοί άνθρωποι, ίσως οι περισσότεροι, μεταξύ αυτών κι εγώ, θα προτιμούσαν φυτικής προέλευσης σαπούνια για χρήση. 

Λιπαρά οξέα που περιέχονται στο λαρδί:

Lauric 0%
Linoleic 6%
Linolenic 0%
Oleic 46%
Palmitic 28%
Ritinoleic 0%
Stearic 13%
Myristic 1%
Iodine value 57

Τιμή σαπωνοποίησης ΝΑΟΗ  Ο,141 ουγγιές
Τιμή σαπωνοποίησης  ΚΟΗ   0,198 ουγγιές

 Περισσότερα για τις ιδιότητες των ελαίων :http://www.soap-making-resource.com/fatty-acids-soap-making.html

Σαπούνι Καστίλλης (Castille soap)

Σαπούνι Καστίλλης με ελαιόλαδο Μυτιλήνης ( Λέσβος) 95% επί των ελαίων

 

Παρουσίαση-φωτογράφιση: Αγγελική Μαχάων
Κατασκευή: Λίνα και Άντζελα, Κερατέα, Οκτώβριος 2013

Συστατικά: 95% επί των ελαίων λάδι Λέσβου (olive oil from Lesbos) και 5% έλαιο καρύδας, χωρίς χρώμα και άρωμα, καυστική σόδα, νερό, με την ψυχρή μέθοδο. Το μυστικό είναι στο 5% έλαιο καρύδας για να κάνει πιο μαλακό το σαπούνι. Συνήθως το Καστίλλης γίνεται από 100% ελαιόλαδο αλλά όλοι τελικά το μαλακώνουν με λίγο λάδι καρύδας. Και 5% είναι αρκετό.

Έλαια Αμαζονίου
Τα δάση της βροχής του Αμαζονίου οργιάζουν από βότανα πλούσια σε θρεπτικές ουσίες που συντελούν στη μακροζωία. Δρώντας σε μοριακό επίπεδο, τα λάδια που εξάγονται από τα βότανα και τα δέντρα του Αμαζονίου  ρυθμίζουν τη δράση, την υγρασία και ανανέωση των κυττάρων του δέρματος. 
Διακρίνονται σε:

Βούτυρα: Capuacu, murumuru
Λάδια: Acai, Andiroba, Brazil Nut, Buriti fruit, Green Coffee, Roasted coffee, Copaiba Balsam, Maracuja (Passionfruit), Passionfruit Seed, Pequi, Pracaxi, 
Ρητίνες: Sangre de Drago

To murumuru μπορείτε να το βρείτε στο Orestis Craft Center, Μοσχάτο. Τα υπόλοιπα στο www.fromnaturewithlove.com

Ελαιόλαδο για καλλωπισμό και υγιεινή...
Ως μέσον καλλωπισμού το ελαιόλαδο είναι γνωστό από τις πινακίδες της Γραμμικής Β Γραφής. Το λάδι που προοριζόταν για την ατομική καθαριότητα ήταν καλής ποιότητας και συχνά αρωματισμένο με βότανα και αρωματικά φυτά. Σε εποχές που δεν υπήρχαν ούτε σαπούνια ούτε υλικά καθαρισμού και σωματικής υγιεινής το λάδι φαίνεται να διαδραματίζει και σ’ αυτόν τον τομέα πρωτεύοντα ρόλο. Σε μια πρόσφατη μελέτη υπολογίστηκε ότι το λάδι που χρειαζόταν ετησίως στα πλούσια σπίτια της αρχαίας Αθήνας ήταν 200-300 κιλά, ποσότητα σημαντική αν λάβει κανείς υπ’ όψη του την αποδοτικότητα των ελαιοδέντρων αλλά και τις τεχνολογικές δυνατότητες εξαγωγής του λαδιού.

Στην περιποίηση του σώματος χρησιμοποιούσαν τα ειδικά αρωματισμένα λάδια αλλά και τα αρώματα που είχαν ως βάση το ελαιόλαδο. Οι θεές του Ολύμπου χρησιμοποιούσαν ένα είδος «αλοιφής» από λάδι ελιάς, το οποίο πίστευαν ότι είχε θαυματουργικές ιδιότητες για το σώμα. Στην Ιλιάδα, για παράδειγμα, η Ήρα αλείφει το σώμα της με ένα αρωματικό ελαιόλαδο. Κι ενώ οι γυναίκες χρησιμοποιούσαν αρωματικά λάδια, οι άντρες περιορίζονταν στο «καθαρό» αγνό λάδι, για τον καθαρισμό και την υγιεινή.
Καθαρισμός και περιποίηση αθλητή. Σε ό,τι αφορά την υγιεινή του σώματος, οι αρχαίοι Έλληνες και οι Ρωμαίοι είναι ίσως οι πρώτοι που χρησιμοποίησαν το ελαιόλαδο για την επάλειψη των μυών, ώστε να τους διατηρούν ελαστικούς. Οι αθλητές και οι έχοντες ανώτερη κοινωνική θέση χρησιμοποιούσαν το λάδι και για την καθαριότητα του σώματός τους, το οποίο μετά την επάλειψη απομάκρυναν με τη βοήθεια της «στλεγγίδας», ένα ειδικό εργαλείο, και μαζί μ’ αυτό τις σκόνες και τον ιδρώτα.
Ο Δημόκριτος έδινε μεγάλη σημασία στην επάλειψη του σώματος με λάδι για τη διατήρηση της υγείας. Όταν μάλιστα τον ρωτούσαν πώς μπορεί να είναι κανείς υγιής απαντούσε: «Μουσκεύοντας το εσωτερικό με μέλι και το εξωτερικό με λάδι».
Ο στρατηγός Αννίβας γνώριζε ότι το λάδι το λάδι ξεκουράζει όλο το σώμα, γι’ αυτό, μέσα στο χειμώνα, στις όχθες του ποταμού Τρεβία, διέταξε τους στρατιώτες του, πριν τη μάχη κι αφού φάνε καλά, να τριφτούν στη συνέχεια με ελαιόλαδο.
Στην Ιλιάδα, ο Οδυσσέας μαζί με το Διομήδη πλένονται πρώτα με ζεστό νερό και αμέσως μετά αλείφονται με λάδι. Στην Οδύσσεια παρακολουθούμε το λουτρό του Τηλέμαχου στη Σπάρτη, όπου, αφού τον έπλυναν, άλειψαν το σώμα του με ελαιόλαδο.
Σε άλλες πηγές διαβάζουμε ότι οι Έλληνες άλειφαν όχι μόνο τις χαίτες των αλόγων τους με λάδι αλλά και τα δικά τους μαλλιά, κυρίως οι γυναίκες, συχνά και τα ίδια τους τα ρούχα. Στις «Εκκλησιάζουσες», για παράδειγμα, του Αριστοφάνη, μια νεαρή γυναίκα ζητά από μιαν άλλη να πλησιάσει και να μυρίσει τα μαλλιά της που μόλις είχε αλείψει με αρωματικό ελαιόλαδο.
Όσο για τη χρήση του ελαιόλαδου στο γυάλισμα των ρούχων, αυτό δεν αποκλείεται να συνδέεται με τις τεχνικές που εφάρμοζαν οι αρχαίοι Έλληνες, και που βασίζονταν στα εκχυλίσματα διαφόρων φυτών, ενώ στον Ιπποκράτη γίνεται αναφορά επάλειψης των ρούχων με λάδι ακόμη και θεραπευτικούς λόγους.
ΠΗΓΗ: Ταξίδι στην Αρχαία Ελλάδα, σελίδα facebook

Προετοιμασία για κατασκευή σαπουνιού

Φθινοπωρινό σαπούνι από μένα και την Αγγελική, 22 Σεπτεμβρίου 2013 (φθινοπωρινή ισημερία)

Είναι 12 το μεσημέρι. Ο καιρός πάει για βροχή στην Κερατέα. 

Συνταγή για μισό κιλό σαπούνι

Νερό: 120 γρ.
έλαιο καρύδας: 75 γρ.
ελαιόλαδο 160 γρ.
φοινικέλαιο: 100 γρ.
καυστική σόδα: 47 γρ.
άρωμα: 2 κουταλάκια μέλι-γιασεμί
χρώμα pigment κόκκινο (πολύ λίγο)

Υπολογίζουμε τη σόδα και το νερό
100 γρ φοινικέλαιο Χ 0,141 (SAP value) =14,1
75 γρ έλαιο καρύδαςΧ 0,190= 14,25
160 ελαιόλαδο Χ 0,134 = 21,44
Σύνολο 49,79 μείον 5%  έκπτωση για υπερλίπανση 47,30 δηλαδή 47 γρ
Τα 47 γρ Χ 2,57 φορές μάς δίνει 120 περίπου το νερό 



Θα τα ξαναπούμε το πρώτο δεκαπενθήμερο του Νοεμβρίου οπότε θα δούμε πώς ωρίμασε το σαπούνι μας. Η σαπωνοποίηση είναι σε εξέλιξη...

Melt & Pour soapmaking demo

ΧΕΙΡΟΠΟΙΗΤΟ ΣΑΠΟΥΝΙ και άλλες συνταγές

Κυκλοφόρησε το πρώτο βιβλίο του Ορέστη Καμπάνη με τίτλο " Χειροποίητο σαπούνι και άλλες συνταγές", που θα το βρείτε στο ORESTIS CRAFT CENTER
στην τιμή των 15 ευρώ.